გლობალურ ეკონომიკაზე საუბრისას, როგორც წესი, წამყვან სახელმწიფოებს, მათ შორის ამერიკის შეერთებულ შტატებს, ჩინეთს, იაპონიას და მსგავს სახელმწიფოებს ვახსენებთ, რადგან მსოფლიოში მიმდინარე პროცესებზე მათ ყველაზე დიდი გავლენა აქვთ. ბოლო მონაცემებით, გლობალური მთლიანი შიდა პროდუქტი $110 ტრილიონია და ის გაეროს მონაცემებით მსოფლიოში არსებულ 193 ქვეყანაზე არათანაბრად ნაწილდება.მსოფლიოს უმცირესი ეკონომიკების მქონე ქვეყნები მცირე კუნძულოვანი სახელმწიფოები არიან, რომლებიც წყნარ ოკეანეში მდებარეობს. თითოეული ამ ქვეყნის მოსახლეობა ძალიან მწირია, ხოლო ეკონომიკა — შეზღუდული. ეს ფაქტი, უმეტესწილად, ყველაფრისგან დაშორებული გეოგრაფიული მდებარეობით და მცირე ფართობით აიხსნება, რაც ამ მიწებზე ბუნებრივი რესურსების სიმწირეს განაპირობებს და შესაბამისად, ქვეყნებს იმპორტზე დამოკიდებულს ხდის.მსოფლიოს უმცირესი ეკონომიკის მქონე ქვეყნის სიმბოლური სტატუსი ტუვალუს ერგო — ცხრა კუნძლისგან შემდგარ სახელმწიფოს, რომლის მთლიანი შიდა პროდუქტი სულ რაღაც $70 მილიონია. კუნძულებზე ჯამში 11,000 ადამიანი ცხოვრობს, რომელთა უმეტესობა ტურისტული საქმიანობით ან თევზჭერით არის დაკავებული, ხოლო თავად ქვეყანა შემოსავალს, უმეტესწილად, საერთაშორისო დონორებისგან იღებს. 2000 წელს, ტუვალუმ შემოსავლის მიღების ინოვაციური გზა მოიფიქრა და ქვეყნისთვის მინიჭებული ინტერნეტ-დომენის — .tv-ის — მედიასაშუალებებზე გაყიდვა დაიწყო.ტუვალუსთან ერთად, ეკონომიკურად ყველაზე მცირე სახელმწიფოების ჩამონათვალში ნაურუსაც ვხვდებით, რომელიც ერთ დროს, ერთ სულ მოსახლეზე გადათვლით პლანეტის ერთ-ერთი ყველაზე მდიდარი სახელმწიფო იყო. ნაურუ მინერალური სასუქების წარმოებისთვის კრიტიკულად მნიშვნელოვანი ფოსფატით იყო დაჯილდოებული, მაგრამ მოპოვების პრაქტიკა იმდენად არამდგრადი აღმოჩნდა, რომ 1990-იანი წლებისთვის, ნაურუზე ცხოვრება ფაქტობრივად შეუძლებელი გახდა, ხოლო ფოსფატის მარაგები ამოიწურა. ეკონომიკის სტრუქტურის ცვლილებას ნაურუმ ფეხი ვერ აუბა და ახლა, მისი ეკონომიკა $179 მილიონს შეადგენს, ხოლო ქვეყანაში 12,000 ადამიანი ცხოვრობს.მცირე ეკონომიკების ჩამონათვალში ასევე ვხვდებით მარშალის კუნძულებს, რომელიც 1,156 კუნძულისგან შემდგარი სახელმწიფოა, სადაც 60,000 ადამიანი ცხოვრობს. ეს მცირე ზომის ქვეყანა, რაც უნდა უცნაური იყოს, მნიშვნელოვანი მოკავშირეა ამერიკის შეერთებული შტატებისთვის, რომელიც კუნძულებზე სამხედრო იარაღის გამოცდებს ატარებს. სანაცვლოდ, მარშალის კუნძულებს და ამერიკას შორის განსაკუთრებული სავაჭრო და სავიზო პირობები მოქმედებს, რაც უმეტესწილად თევზჭერაზე დამოკიდებულ ქვეყანას უპირატეს პოზიციაში ამყოფებს, ხოლო მის მოქალაქეებს აშშ-ში ცხოვრების საშუალებას აძლევს. დღეს, მარშალის კუნძულების მთლიანი შიდა პროდუქტი $294 მილიონია და ამ მაჩვენებლით ის მხოლოდ ორ ქვეყანას უსწრებს მსოფლიოში.მსოფლიოს უმცირესი ეკონომიკის მქონე ქვეყნის ჩამონათვალში ასევე ვხვდებით კირიბატის — ქვეყანას, რომელიც ახალი წლის დადგომას ყველაზე ადრე ხვდება. ამასთან, კირიბატი ერთადერთი სახელმწიფოა პლანეტაზე, რომელიც ოთხივე ნახევარსფეროში მდებარეობს, რასაც 33 კუნძულის გაშლილი გეოგრაფიული მდებარეობა განაპირობებს. კირიბატის მთლიანი შიდა პროდუქტი $333 მილიონია, ხოლო ეკონომიკის მთავარი მდგენელებს თევზჭერა და კოპრის, ანუ ქოქოსის კაკლის გამხმარი გულის ექსპორტი წარმოადგენს, მაგრამ თავად ქვეყანა ეგზისტენციალური პრობლემის წინაშე დგას, რადგან კირიბატის კუნძულები, ნელ-ნელა, წყლით იფარება.მსოფლიოს უმცირესი ეკონომიკების ჩამონათვალში ბოლოდან მეხუთე ადგილს სამოთხისეული პეიზაჟებით დაჯილდოებული კუნძულოვანი სახელმწიფო პალაუ იკავებს, სადაც 18,000 ადამიანი ცხოვრობს. პალაუს არქიპელაგი 340 კუნძულისგან შედგება, რომელთა ეკონომიკური ლოკომიტივი — ტურიზმია. პალაუ, რომელიც თეთრი ქვიშით და ლაჟვარდოვანი სანაპიროებით გამოირჩევა, პლანეტაზე ერთ-ერთ საუკეთესო ადგილად ითვლება აკვალანგით ყვინთვისთვის, რისთვისაც პალაუს ყოველწლიურად 100,000-მდე ტურისტი სტუმრობს. დღეს, პალაუს მთლიანი შიდა პროდუქტი $320 მილიონის ტოლია.
ძლიერი პასპორტი ერთ-ერთი ის უპირატესობაა, რომელიც მდიდარი და განვითარებული სახელმწიფოების მოქალაქეებს აქვთ. ამერიკის შეერთებული შტატების, იაპონიის, გერმანიისა თუ შვეიცარიის მოქალაქეებს ლამის ყველგან შეუძლიათ უვიზოდ მოგზაურობა, რაც, დიდი კომფორტია.როგორც წესი, ყველაზე ძლიერ პასპორტებზე ხშირად ვსაუბრობთ, თუმცა არსებობს საპირისპირო რეიტინგიც, რომელიც იმ ქვეყნებს აერთიანებს, რომელთაც ყველაზე ცუდი ან სუსტი პასპორტები აქვთ. დღეს, სწორედ ამ რეიტინგს შემოგთავაზებთ, რომელიც Henley & Partners-ის ინდექსს ეფუძნება.ავღანეთიუვიზო მიმოსვლა: 25 ქვეყანამშპ: $17.3 მლრდმშპ ერთ სულზე: $411ლიდერი: ჰიბატულა ახუნძადასირიაუვიზო მიმოსვლა: 27 ქვეყანამშპ: $6.2 მლრდმშპ ერთ სულზე: $1,050ლიდერი: აჰმედ ალ-შარააერაყიუვიზო მიმოსვლა: 30 ქვეყანამშპ: $271 მლრდმშპ ერთ სულზე: $5,900ლიდერი: მოჰამედ შია ალ-სუდანიპაკისტანიუვიზო მიმოსვლა: 32 ქვეყანამშპ: $375 მლრდმშპ ერთ სულზე: $1,600ლიდერი: შეჰბაზ შარიფიიემენიუვიზო მიმოსვლა: 32 ქვეყანამშპ: $21 მლრდმშპ ერთ სულზე: $630ლიდერი: რაშად ალ-ალიმი (პოზიცია) და აბდულ-მალიკ ალ-ჰუთი (ოპოზიცია)
დასვენების დღეების რაოდენობა ის თემაა, რომელზედაც საქართველოში ხშირად ვკამათობთ. ოფიციალურად, კანონით ქვეყანაში 18 ასეთი დღეა დაწესებული და თუ ამ რიცხვს შაბათ-კვირებსაც დავამატებთ, გამოვა, რომ ქართველების დიდი ნაწილი წელიწადში 122 დღის განმავლობაში ისვენებენ, რაც წლის 33%-ის ტოლია. ამ მაჩვენებლით, საქართველო გლობალურ ათეულში შედის და ამ ადგილს ისეთ ქვეყნებთან იყოფს, როგორიცაა კოლუმბია, ფილიპინები და მალაიზია, სადაც აგრეთვე 122 დღის განმავლობაში ისვენებენ.წლის განმავლობაში ყველაზე დიდი ხნის განმავლობაში შემდეგ ქვეყნებში ისვენებენ:#1 – მიანმარიმშპ = $66.7 მლრდმშპ ერთ სულზე = $1,250მოსახლეობა = 53.4 მლნდასვენების დღეები = 136 (32+104)#2 – შრი-ლანკამშპ = $84.3 მლრდმშპ ერთ სულზე = $3,900მოსახლეობა = 21.6 მლნდასვენების დღეები = 129 (25+104)#3 – ლიხტენშტაინიმშპ = $7.6 მლრდმშპ ერთ სულზე = $187,300მოსახლეობა = 40,015დასვენების დღეები = 126 (22+104)#4 – ბანგლადეშიმშპ = $481.8 მლრდმშპ ერთ სულზე = $2,700მოსახლეობა = 173.7 მლნდასვენების დღეები = 126 (22+104)#5 – კამბოჯამშპ = $51.2 მლრდმშპ ერთ სულზე = $2,950მოსახლეობა = 17.4 მლნდასვენების დღეები = 125 (21+104)
დღეს, მსოფლიოში 3,442 მილიარდერი ცხოვრობს, რაც ყველა დროის რეკორდია. ამ ადამიანების უდიდესი ნაწილი ამერიკის შეერთებულ შტატებში ცხოვრობს, რაც გასაგებიცაა, რადგან ის მსოფლიოს უდიდესი ეკონომიკის მქონე ქვეყანაა, სადაც ერთ მხარეს ნიუ-იორკია, მეორე მხარეს კი — სილიკონის ველი. თუმცა ამერიკასთან ერთად, ბევრი მილიარდერი ასევე ცხოვრობს ჩინეთში — მსოფლიოს მეორე ეკონომიკაში, რომელიც კოლოსალური ტემპით ვითარდება. განსაკუთრებით ბევრი მილიარდერი ცხოვრობს ინდოეთში, გერმანიაში და რუსეთში, მაგრამ დღეს მოგიყვებით არა ქვეყნებზე, არამედ ქალაქებზე, სადაც ყველაზე მეტი მილიარდერი ცხოვრობს.#1 — ნიუ-იორკი (აშშ)მილიარდერები: 129მშპ: $1.3 ტრლნმოსახლეობა: 8.5 მლნმშპ ერთ სულზე: $153,000უმდიდრესი მილიარდერი: მაიკლ ბლუმბერგი#2 — ლონდონი (გაერთიანებული სამეფო)მილიარდერები: 97მშპ: $770 მლრდმოსახლეობა: 8.9 მლნმშპ ერთ სულზე: $86,000უმდიდრესი მილიარდერი: გოპი ჰინდუჯა#3 — შანხაი (ჩინეთი)მილიარდერები: 92მშპ: $660 მლრდმოსახლეობა: 29.2 მლნმშპ ერთ სულზე: $22,500უმდიდრესი მილიარდერი: კოლინ ჰუანგი#4 — პეკინი (ჩინეთი)მილიარდერები: 91მშპ: $672 მლრდმოსახლეობა: 21.8 მლნმშპ ერთ სულზე: $30,700უმდიდრესი მილიარდერი: ჭანგ იმინგი#5 — მუმბაი (ინდოეთი)მილიარდერები: 90მშპ: $278 მლრდმოსახლეობა: 22.1 მლნმშპ ერთ სულზე: $12,500უმდიდრესი მილიარდერი: მუკეშ ამბანი
მოგზაურობა ისაა, რაც ადამიანის თვალსაწიერს აფართოებს და განვითარების შესაძლებლობას აძლევს. ამასთან, ტურიზმი ძალიან დიდი ბიზნესიც არის, რომელმაც გასულ წელს რეკორდული ზრდა აჩვენა. 2024 წელს ავიაკომპანიებმა 9.5 მილიარდი მგზავრი გადაიყვანეს, რაც პანდემიამდელ მაჩვენებელზე მეტია, ანუ ადამიანები დღეს იმაზე მეტს მოგზაურობენ, ვიდრე პანდემიამდე.ექსპერტების პროგნოზით, მიმდინარე წელს მგზავრთა რაოდენობა ათ მილიარდამდე გაიზრდება, რაც ახალი აეროპორტების მშენებლობას, ავიაკომპანიების განვითარებას და სხვადასხვა ქვეყანაში საშუალო ფენის გაფართოებას და გამდიდრებას უკავშირდება. ადამიანები, რომელთაც მოგზაურობა სურთ, აეროპორტებში იკრიბებიან და დღეს, სწორედ იმ აეროპორტებს გაგაცნობთ, რომლებიც ყველაზე მეტ მგზავრს ემსახურებიან.1 — ატლანტის საერთაშორისო აეროპორტი (ATL)მდებარეობა: ატლანტა (ჯორჯია) აშშტრაფიკი: 108 მლნკომპანიები: Delta Air Linesმიმართულებები: 300+2 — დუბაის საერთაშორისო აეროპორტი (DXB)მდებარეობა: დუბაი, საამიროებიტრაფიკი: 92 მლნკომპანიები: Emirates და flydubaiმიმართულებები: 270+3 — დალასის ფორტ უორთის საერთაშორისო აეროპორტი (DFW)მდებარეობა: დალასი (ტეხასი), აშშტრაფიკი: 88 მლნკომპანიები: American Airlinesმიმართულებები: 260+4 — ტოკიოს საერთაშორისო აეროპორტი (HND)მდებარეობა: ტოკიო, იაპონიატრაფიკი: 86 მლნკომპანიები: Japan Airlinesმიმართულებები: 100+5 — ლონდონის ჰითროუს აეროპორტი (LHR)მდებარეობა: ლონდონი, გაერთიანებული სამეფოტრაფიკი: 84 მლნკომპანიები: British Airwaysმიმართულებები: 230+
ბოლო წლების განმავლობაში, იტალიაში მუშახელის დეფიციტია. ამ სოციალურ-ეკონომიკურ პრობლემასთან ბრძოლის მიზნით, იტალიის მთავრობამ სავიზო პროგრამა გააფართოვა, რომლის ფარგლებში, 2026-2028 წლებში, ქვეყანა 500,000 სამუშაო ვიზას გასცემს. ეს პრემიერ-მინისტრ ჯორჯა მელონის იდეაა, რომელმაც მსგავსი პროგრამა 2023-2025 წლებშიც დანერგა, როცა 450,000-ზე მეტი სამუშაო ვიზა გაიცა. ლეგალური მიგრაციის წახალისების პარალელურად, იტალიის ხელისუფლება არალეგალური მიგრაციის წინააღმდეგ ბრძოლას მეთოდებს ამკაცრებს.იტალია ევროზონის რიგით მესამე უდიდესი ეკონომიკაა. ქვეყანაში დაახლოებით 59 მილიონი ადამიანი ცხოვრობს, მაგრამ ბოლო წლებში, მოსახლეობის დაბერების პროცესი დაჩქარდა. გასულ წელს, უარყოფითმა დემოგრაფიულმა სალდომ იტალიაში 281,000 ადამიანი შეადგინა, რაც ნიშნავს, რომ ამ პერიოდში სწორედ ამდენი ადამიანით მეტი გარდაიცვალა, ვიდრე დაიბადა. აღნიშნული სიახლე არ არის, რადგან იტალიის მოსახლეობა ათწლეულზე მეტი ხნის განმავლობაში მცირდება.თუ მოსახლეობის კლების დღევანდელ დინამიკას გავითვალისწინებთ და დავუშვებთ, რომ იტალიას სულ მცირე დღეს არსებული მოსახლეობის შენარჩუნება სურს, გამოდის რომ 2050 წლისთვის სამხრეთ ევროპაში მდებარე ამ ქვეყანამ სულ მცირე 10 მილიონი მიგრანტი უნდა მიიღოს. ქვეყნის პრემიერ-მინისტრი, ისევე, როგორც მოსახლეობის დიდი ნაწილი არალეგალური მიგრაციის წინააღმდეგია, შესაბამისად მოსახლეობის რაოდენობის გაზრდას ქვეყანა სამუშაო კადრებით გეგმავს.
გერმანული ავტომწარმოებელი ISDERA გაკოტრდა
რომელ ქალაქში ცხოვრობს ყველაზე მეტი მილიარდერი?
The Coca-Cola Company-მ კვარტალური შედეგები გაასაჯაროვა — რა შედეგი აქვს კომპანიას?
McDonald’s-ი 2025 წლის ზაფხულში 375,000 თანამშრომელს აიყვანს
რა ხდება მაღალი მოდის სექტორში Hermes-ის და LVMH-ის პაექრობის ფონზე?